Patroni

Wielkopolska BK pod dowództwem gen. bryg. Romana Abrahama wchodziła w skład Armii „Poznań” gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby. 1 września udanie kontratakowała w Lesznie i Rawiczu, wspierając 25 Dywizję Piechoty gen. bryg. Franciszka Altera. 2 września jej oddziały wykonały wypad na teren III Rzeszy na Wschowę i Załęcze. W Załęczu zniszczyły kolumnę ok. 80 niemieckich samochodów. Przez pierwsze dni września Brygada była w odwrocie wraz z resztą Armii. 8 września zajmowała pozycje wyjściowe, aby następnego dnia osłaniać od wschodu skrzydło ataku Armii w bitwie nad Bzurą. W nocy z 9 na 10 września Brygada ruszyła do natarcia, odnosząc sukces pod Sobotą. Rano 10 września 17 pułk Ułanów Wielkopolskich uderzył na Walewice i zdobył je, a 15 pułk Ułanów Poznańskich opanował Bielawy. Jednak wieczorem Brygada znalazła się w trudnej sytuacji. Niemcy ściągnęli świeże oddziały i otoczyli Brygadę z trzech stron. W tej sytuacji wstrzymano jej natarcie i Brygada przeszła do obrony pod Chruślinem i Piotrowicami. Jednocześnie gen. R. Abraham rozpoczął przygotowania do uderzenia w kierunku Głowna przy współdziałaniu z 14 Dywizją Piechoty gen. bryg. Franciszka Włada. Równocześnie na wschód od Bielaw miały rozpocząć działania oddziały Armii „Pomorze”. 11 września Brygada uderzyła w stronę Głowna. 7 pułk strzelców konnych Wielkopolskich starł się z oddziałami niemieckiej 24 Dywizji Piechoty gen. por. Friedricha Olbrichta, koncentrującymi się pod Wolą Zbrożkową. Brygadzie nie udało się zdobyć Głowna.

Wieczorem 12 września brygada otrzymała rozkaz podporządkowania się dowódcy Armii „Pomorze” gen. Bortnowskiemu i zarządzający odwrót za Bzurę. Za rzeką miała obsadzić odcinek Urzecze – Strugienice – Maurzyce – Niedźwiada. Natychmiast przeniesiono sztab brygady do Zgody, a na odprawie gen. Abraham wydał dowódcom oddziałów zarządzenia regulujące przemarsz przez mosty na Bzurze w Sobocie, dworze Sobota i Urzeczu na wyznaczony odcinek obrony. Pierwszy o godz. 21.30, marsz rozpoczął 15 puł - przed świtem do Zdun. Dwie godziny po nim pomaszerował 17 puł osiągając nad ranem Strugienice. Trzy jego szwadrony (1, 2 i 3) przystąpiły natychmiast do organizowania obrony wzdłuż rzeki, 4 szwadron - odwodowy - rozmieścił się w Maurzycach. 7 psk ruszył o godz. 23.00 i około 8.00 osiągnął Niedźwiadę, gdzie zastał swój szwadron kolarzy, oddany poprzednio do dyspozycji dowódcy brygady. 2, 3 i 4 szwadron użyto do zamknięcia kierunku z Łowicza na Zduny oraz dozorowania rzeki od Maurzyc do Niedźwiady. W odwodzie, na przedpolu Niedźwiady, stanęły 1 szwadron i szwadron kolarzy. Od Urzecza do Strugienic organizował obronę 1 batalion 57 pp z 4 baterią 14 pal., który w nocy wycofał się za Bzurę. Na południowym brzegu Bzury, na linii Mystkowice – Bocheń – Ostrów pozostawiono kolarzy 15 puł i 17 puł jako ubezpieczenie.

Po południu 13 września brygada ukończyła organizację obrony na Bzurze na odcinku od Urzecza do Niedźwiady. gen. Kutrzeba postawił dowódcy brygady nowe zadanie. W myśl rozkazu brygada miała przegrupować się w nocy na północ od Sochaczewa i uchwycić rejon Brochowa i tym samym zabezpieczyć lewe skrzydło nacierającej w kierunku lasów skierniewickich Armii „Pomorze”. Uszczegółowić zadanie na piśmie miał gen. Bortnowski. Jednak przywieziony na SD brygady rozkaz dowódcy Armii „Pomorze” był rozbieżny z wytycznymi otrzymanymi od dowódcy Armii „Poznań”. Nakazywał on brygadzie opanowanie przyczółka na wschodnim brzegu Bzury w rejonie Kozłowa Szlacheckiego, a następnie natarcie na Skierniewice. Wykorzystując fakt, że w początkowej fazie droga marszu na Kozłów Szlachecki i Młodzieszyn – Brochów była ta sama, gen. Abraham wydał zarządzenie do marszu. 15 puł z 1 baterią 7 dak i plutonem czołgów rozpoznawczych, maszerując po osi: Błędów – Boczki, miał osiągnąć rejon Brak, skąd o świcie wysłać rozpoznanie na Kozłów Szlachecki, Brochów, Młodzieszyn; 7 psk z 3 baterią – idąc przez Goleńsko – Chąśno – Wicie miał dotrzeć do Złotej; 17 puł z 2 baterią miał maszerować przez Retki – Błędów – Jeziorko do rejonu Szwarocin – dwór Rybno; 71 dywizjon pancerny (bez plutonu czołgów) – posuwać się na Retki – Błędów do Jeziorka, a stamtąd prowadzić rozpoznanie w kierunku na Rybno, Młodzieszyn, Brochów, Wyszogród; bateria artylerii plot. – odejść do lasu Braki; 3 szwadron pionierów – idąc po tej samej osi co 15 puł, osiągnąć rejon na północ od Gągolina. O świcie 17 puł osiągnął Rybno, a 7 psk majątek Złota. W czasie marszu gen. Abraham udał się do sztabu Armii „Pomorze”, aby wyjaśnić rozbieżności w rozkazodawstwie. Gen. Bortnowski polecił wykonać rozkaz gen. Kutrzeby, tj. maszerować na Młodzieszyn – Brochów.